Ocena skuteczności szczepień w populacji osób starszych
Przewiduje się, że w nadchodzących dziesięcioleciach odsetek osób w wieku powyżej 50 lat znacznie wzrośnie, częściowo z powodu wydłużenia średniej długości życia. „Osoby starsze są szczególnie podatne na choroby zakaźne i związane z nimi powikłania, co nie tylko stanowi obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej, ale także dogłębnie wpływa na jakość życia pacjentów”, mówi Jim Janimak z firmy GSK(odnośnik otworzy się w nowym oknie), lider projektu VITAL(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wspieranego przez organizację EFPIA(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Z myślą o pokonaniu tego wyzwania uruchomiono projekt VITAL, finansowany zarówno przez Unię Europejską, jak i podmioty z branży. Jego celem jest dokładniejsze zrozumienie czynników stojących za występowaniem chorób zakaźnych u seniorów oraz tego, w jaki sposób szczepienia mogą pomóc w ochronie najbardziej podatnych grup.
Potencjalny wpływ nowych działań profilaktycznych
„Wyszliśmy od sporządzenia oceny aktualnego wskaźnika chorób zakaźnych w populacji starzejących się dorosłych w dwóch porównywalnych krajach europejskich – w hiszpańskim regionie Walencji oraz w Danii”, wyjaśnia kierownik naukowa projektu Debbie van Baarle ze szpitala UMC w Utrechcie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i holenderskiego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Środowiska(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Następnie przeprowadziliśmy badanie kliniczne szczepionek, aby lepiej poznać mechanizmy leżące u podstaw odpowiedzi na podanie danego preparatu. Badanie przeprowadzono w różnych grupach wiekowych, przy czym analizie poddane były trzy różne szczepionki”. Zespół projektu przyjrzał się również bliżej ekonomicznym skutkom obecnych metod radzenia sobie z chorobami zakaźnymi. Następnym etapem prac była analiza potencjalnego wpływu nowych działań profilaktycznych, w tym szczepień. „Kolejną ważną częścią projektu było zebranie informacji na temat nastawienia osób starszych do szczepień”, dodaje van Baarle. „Przyjrzeliśmy się również możliwym metodom przekazywania informacji na temat naszych ustaleń pracownikom systemu opieki zdrowotnej, a także starzejącym się dorosłym, tak aby zwiększyć oddziaływanie przyszłych interwencji”.
Analiza wyzwań związanych z chorobami zakaźnymi u seniorów
Dzięki wspomnianym inicjatywom zespół projektu VITAL znacząco pogłębił dotychczasową wiedzę na temat wyzwań związanych z chorobami zakaźnymi w populacji osób starszych. Wyniki te mogą pomóc w skierowaniu zasobów, jakimi dysponują systemy opieki zdrowotnej, do obszarów, w których są najbardziej potrzebne. „Koncentrując się na regionach posiadających zaawansowane elektroniczne bazy danych klinicznych, byliśmy w stanie dokładnie ocenić częstość występowania, zapadalność i skutki chorób, takich jak pneumokokowe zapalenie płuc czy zakażenie bakterią Escherichia coli”, mówi van Baarle. „Udało nam się zwrócić uwagę na ogromny wpływ tych schorzeń na jednostki, systemy opieki zdrowotnej i szersze społeczeństwo”. Zebrane dane kliniczne mogą być również przydatne do udoskonalenia obecnych i przyszłych programów szczepień, na przykład dzięki identyfikacji osób starszych, którym udział w szczepieniach przyniósłby największe korzyści. Ponadto projekt pozwolił uczonym wykazać, w jaki sposób czynniki takie jak wiek, struktura społeczna i różnice kulturowe mogą wpływać na rozprzestrzenianie się lub przenoszenie chorób. „Nowatorskie strategie analizy danych umożliwiły identyfikację biomarkerów przedszczepiennych powiązanych z osłabioną odpowiedzią na szczepienie”, zauważa van Baarle. „Umożliwi to lepiej ukierunkowane strategie szczepień skierowane do określonych grup ryzyka wśród osób starszych”.
Lepsza komunikacja w temacie szczepień
Co ważne, zespołowi projektu VITAL zależało również na poprawie działań komunikacyjnych w zakresie szczepień. Dobra komunikacja jest niezbędna do promowania strategii profilaktycznych, w tym nowych programów szczepień. Podejście przyjęte w projekcie podkreśla potrzebę przekazywania informacji w sposób indywidualnie dostosowany, wziąwszy pod uwagę fakt, że decyzje dotyczące szczepień podejmowane przez osoby starsze zależą od bardzo wielu czynników. „Dzięki projektowi VITAL zrozumieliśmy, że potrzebna jest radykalna zmiana w strategiach szczepień”, zaznacza Janimak. „Musimy zmienić oblicze systemu szczepień, odchodząc od stosowania uniwersalnego podejścia na rzecz spersonalizowanych / celowanych strategii dostosowanych do określonych grup ryzyka. W ten sposób możemy przygotować grunt pod skuteczniejsze i lepiej dopasowane programy szczepień w nadchodzących latach”.
Słowa kluczowe
VITAL, szczepienia, osoby starsze, choroby zakaźne, opieka zdrowotna, starzenie się, zapalenie płuc
